| | |

در بسیارى از احادیث به این واقعیّت اشاره مى شود كه امام زمان ـ علیه السلام ـ با قدرت علمى مغزها را متوجّه خود مى نماید و جهان علم به او ایمان مى آورند. امام صادق ـ علیه السلام ـ فرموده است: تا زمان انقلاب حضرت مهدى ـ علیه السلام ـ علم و دانش تا چهار كلمه ترقى مى كند اما در عصر مهدى ـ علیه السلام ـ تا 74 كلمه ترقى خواهد كرد و این یكى از اسباب پیروزى است.[6]

همانطورى كه از احادیث استفاده مى شود، عملكرد ایشان یعنى رفتار قاطعانه و قدرت شمشیر حضرت یكى از عوامل مى تواند باشد كه در پیاده كردن اسلام در جهان نقش خواهد داشت ولى عوامل دیگر مانند: آمادگى جهانى، سلاح مدرن، سلاح علم و انتخاب كار گذاران لایق نیز نقش عمده خواهند داشت كه به ذكر هر كدام به طور اختصار پرداخته مى شود:
1- برخورد جدى و قدرتمندانه با ستمگران:
دیگر آن روزگار نخواهد بود كه پیامبران و امامان مردمان را موعظه كنند و بسیارى از مردم گوش فرا ندهد و سرگرم جنایت و فساد باشند بگونه اى كه پیامبران را بكشند و سنّتهاى آنان را محو كنند. )حضرت شمشیر در میان نابكاران مى نهد و از احدى توبه نمى پذیرد(. قال الباقر: )إن رسول اللّه(صلى الله علیه وآله) سار فى امته باللّین، كان یتألف الناس و القائم یسیر بالقتل... و لا یستتیب احداً...(
امام باقر(صلى الله علیه وآله) فرمود: «رسول خدا با امت خویش به نرمى و محبّت رفتار مى نمود ولى امام مهدى ـ علیه السلام ـ با كشتن با آنان برخورد كند...و كسى را به توبه فرا نخواند...»[2]
2- آمادگى جهانى:[3]
بطورى كه از روایات استفاده مى شود پیروزى امام زمان ـ علیه السلام ـ به آمادگى جهان نیز بستگى دارد وقتى جهان حالت پذیرش براى حكومت جهانى پیدا كرد و انسان جنگ زده صلح طلب شد پیروزى انقلاب حضرت مهدى ـ علیه السلام ـ تحقق مى پذیرد. در بعضى از روایات آمده است كه پیدایش این آمادگى جهانى بر اثر یك جنگ وحشتناك است كه انسان جنگ زده بدنبال آب حیات صلح و آرامش مى رود. امام صادق ـ علیه السلام ـ فرموده است: حكومت جهانى و رهبرى واحد تحقق پیدا نمى كند مگر روزى كه در یك جنگ ویرانگر دو سوم بشر نابود شوند.[4]
3- سلاح برتر و مدرن:
در بعض روایات آمده است كه حضرت مهدى ـ علیه السلام ـ از سلاح برتر بهره مند است كه جهان تسلیم خواهد شد. پس سلاح ایمان و آلات جنگ مدرن نقش عظیمى مى تواند داشته باشد.[5]
4- سلاح علم و دانش:
در بسیارى از احادیث به این واقعیّت اشاره مى شود كه امام زمان ـ علیه السلام ـ با قدرت علمى مغزها را متوجّه خود مى نماید و جهان علم به او ایمان مى آورند. امام صادق ـ علیه السلام ـ فرموده است: تا زمان انقلاب حضرت مهدى ـ علیه السلام ـ علم و دانش تا چهار كلمه ترقى مى كند اما در عصر مهدى ـ علیه السلام ـ تا 74 كلمه ترقى خواهد كرد و این یكى از اسباب پیروزى است.[6]
عوامل پیروزی بر قدرتها:
البته از احادیث استفاده مى شود كه عملكرد قایم ـ علیه السلام ـ یعنى رفتار قاطعانه و قدرت شمشیر یكى از عوامل خواهد بود عوامل دیگر مانند آمادگى جهانى، سلاح مدرن، سلاح علم و دانش و انتخاب كار گذاران لایق نیز نقش عمده در پیروزى و گسترش اسلام در ظهور امام زمان ـ علیه السلام ـ خواهند داشت.
در گفتار پیشوایان معصوم ـ علیهم السلام ـ جنگهاى پس از ظهور مهدى (عج) و فتوحات، به قدرت فردى و انسانى و نیروهائى نسبت داده شده است كه از سراسر جهان به یارى حضرت مى شتابند ولى پیروز شدن بر تمام جهان با توجه به پیشرفت علم و صنایع جنگى قبل از ظهور حضرت، كارى است بس دشوار كه علاوه بر قدرت فردى و زمینه هاى اجتماعىِ عصر قیام به امدادهاى غیبى و الهى نیز نیازمند است. خوب است كه از نقش تعیین كننده قدرت فردى و انسانى، نیروهاى مردمى و امدادهاى غیبى كه در پیروزى انقلاب بزرگ جهانى حضرت مهدى (عج) مى باشد با استفاده از احادیث و روایات بطور اختصار مورد بررسى قرار بگیرد:
دیان پسر صلت مى گوید به امام رضا ـ علیه السلام ـ عرض كردم: آیا شما صاحب این امر هستید؟ فرمود: )من امام و صاحب امر هستم، ولى نه آن صاحب امرى كه زمین را از عدل و داد پر مى كند آنگاه كه از ستم و بیداد پر شده باشد. چگونه مى توانم صاحب آن امر باشم، در حالى كه ناتوانى جسمى مرا مى بینى؟ حضرت قائم كسى است كه وقتى ظهور مى كند در سن پپران است ولى به نظر جوان مى آید. اندامى قوى و تنومند دارد بطورى كه اگر دست را به سوى بزرگ ترین درخت دراز كند آن را از ریشه بیرون مى آورد و اگر میان كوهها فریاد برآورد صخره ها مى شكند و از جا كنده مى شود...([7] در روایات نیز داریم كه با گفتن تكبیر مهدى (عج) و لشكریانش دیوارهاى شهر به لرزه در مى آید و فرو مى ریزد: در هنگام قیام حضرت قائم (عج) دلهاى شیعیان آن حضرت چنان پاره هائى از پولاد مى شوند كه قدرت هر مرد از آنان در روایات به اندازه قدرت چهل مرد بیان شده است. بنابراین قدرت فردى هم در انقلاب مهدى (عج) بى اثر نخواهد بود.
نقش نیروهاى مردمى در انقلاب جهانى حضرت مهدى (عج):[8]
در احادیث آمده است كه حضرت مهدى (عج) ه هنگام ظهورش از مردم كمك و یارى مى طلبد و این بدان سبب است كه هم مردم را به راه سعادت و حق ببرد و قیام جهانى خویش را تا جایى كه ممكن است با دست و توان خود مردم به ثمر برساند. در احادیث مى خوانیم: )مهدى (عج) از مردم یارى مى طلبد. یكى از یاران خود را مى خواهد به او مى فرماید: به نزد مردم مكّه برو، و بگو اى مكیان! من فرستاده مهدى ام، مهدى مى گوید: ما خاندان رحمتیم، ما مركز رسالت و خلافتیم... مردمان به ما ستم كردند... حق ما را از ما ستاندند. اكنون من از شما یارى مى طلبم به یارى من بشتابید!([9] (یا ایها الناس! انا نستنصر اللّه، و من أجابنا من الناس)[10] «اى مردمان، ما از خدا یارى مى طلبیم و از هر كسى از مردم كه دعوت ما را بپذیرد و در صف یاران ما درآید...»
(انا نستنصر اللّه الیوم و كل سلیم)[11] ما امروز از خدا یارى مى طلبیم و از هر مسلمانى كه در جهان هست باز هم در حدیث مى خوانیم كه: )هنگامى كه قائم قیام كند، خداوند شیعیان را از همه شهرها، نزد او گرد مى آورد([12]از امام باقر ـ علیه السلام ـ نیز روایت شده است كه بانوان نیز در این قیام بزرگ مشاركت دارند كه فرمود: )چون مهدى فریاد بر آورد كه ما از خدا یارى مى طلبیم و از هر مسلمانى، سیصد و سیزده تن از مردان نزد او آیند كه با آنان پنجاه زن نیز هست، این جماعت در مكه گرد آیند.([13] این شمار، شمار نخستین گروه از یاران مهدى است. سپس دسته دسته مردمانى كه جزء یاران او خواهند بود از زن و مرد به آنان خواهند پیوست.
بنابراین در پیروزى انقلاب جهانى حضرت مهدى (عج) نیروهاى مردمى، قدرت فردى و انسانى نقش عمده اى خواهند داشت.
امدادهاى غیبى در انقلاب جهانى مهدى (عج):[14]
نقش امدادهاى غیبى، در پیروزى حكومت جهانى مهدى (عج) قابل توجه مى باشد كه حضرت با انجام كراماتى مشكلاتى را از سر راه بر مى دارد و یا به وسیله رعب و ترسى است كه خداوند در دل دشمن ایجاد مى كند و یا اینكه خداوند ملائكه را به یارى حضرت مى فرستد. در برخى روایات نیز سخن از نیروهایى رفته است كه داراى خصوصیات فرشتگان هستند و منتظر ظهور حضرتند تا او را یارى كنند و از )تابوت( حضرت موسى ـ علیه السلام ـ ... كه در آن است نیز به عنوان وسیله دیگر براى نصرت و یارى حضرت مهدى (عج) نام برده شده است كه به ذكر برخى از روایات در این زمینه پرداخته مى شود:
1ـ رعب و ترس: امام صادق ـ علیه السلام ـ مى فرماید: «قائم ما اهل بیت با ترس و رعب یارى مى شود»[15] و نیز مى فرماید: «خداوند حضرت قائم (عج) را به سه لشكر یارى مى دهد: فرشتگان، مؤمنان و رعب (ترس انداختن در دل دشمن)[16] از این روایات و احادیث دیگر نیز استفاده مى شود كه دشمن از حركت لشكریان حضرت مهدى (عج) چنان وحشت زده مى شود كه وقتى لشكریان حضرت از جاى مى خواهد حركت كند كسى جرأت شورش علیه آن ندارد.

منابع:

[1]. مجلسى، بحار الانوار، ج 52.
[2]. محمود بجستانى، چهل حدیث سیره مهدوى، نشر معروف، اسوه قم، چاپ سوم مرداد 79، ص 38.
[3]. محمد دشتى، شماره هاى: ب، ج، د از كتاب ایدئولوژى و عقاید اسلامى، چاپخانه مهر قم، انتشار مهرماه 1360، ص 230ـ228.
[4]. مجلسى، بحارالانوار، ج 52، ص 207، ح 44.
[5]. مجلسى بحارالانوار، ج 52 ص 321.
[6]. مجلسى، بحارالانوار، ج 52، ص 327.
[7]. مجلسى، بحارالانوار، ج 52 (مؤسسه وفا، بیروت ـ لبنان) ص 322.
[8]. این قسمت گرفته شده از كتاب خورشید مغرب، محمد رضا حكیمى (چاپ و نشر فرهنگ اسلامى، چاپ ششم، زمستان 68) ص 295ـ290.
[9]. مجلسى، بحارالانوار، ج 52، همان، ص 307.
[10]. مجلسى، بحارالانوار، ج 52، همان، ص 238.
[11]. مجلسى، بحارالانوار، ج 52، همان، ص 223.
[12]. مجلسى، بحارالانوار، ج 52، همان، ص 291، حدیث 37.
[13]. مجلسى، بحارالانوار، ج 52، همان، ص 223.
[14]. این قسمت گرفته شده از كتاب چشم اندازى از حكومت مهدى، نجم الدین طبسى (نشر سازمان تبلیغات اسلامى، چاپ دوم، تابستان 1377، از فصل پنجم تا آخر فصل).
[15]. مستدرك الوسایل، ج 12، ص 335 و ج 14، ص 354.
[16]. مجلسى، بحارالانوار، ج 52، همان، ص 343.
مركز مطالعات و پژوهش هاي فرهنگي حوزه علميه